Disse keer gaan we de Looxmagracht un besoekje brenge, de straat dankt syn naam aan de eichenaar fan de groan werop disse woaningen bouwt binne. De groan was namelijk eichendom fan Age Binses Looxma welke fan beroep Oalieslager was. Ut geslacht Looxma is un geskiedenis apart, su kenne we disse familienaam fyne onder silfersmeden en keurmeesters, mar ok siën we de naam Looxma foarbij kommen bij ut burgemeesterskap fan Sneek. Ik wil nyt te lang bij de familie Looxma hangen bliëve mar wil noch wel efen fertelle dat ut beroep fan oalieslager disse familie bepaald geen wyneiers brocht het, we komme de naam fan Age Looxma dan ok bij ferskillende oaliemolens teuchen.
In 1822 fyne we b.f. un adfertènsie werin Age Looxma syn helft fan de oaliemolen staande aan de trekwech onder Sneek ferkoapt aan Albertus Feickens foar de kapitale som fan tiendúsend gulden, welke hyrbij dan eichenaar wurdden is fan de gehele molen, ’t andere deel was al reeds in syn besit, nadat ie dit gedeelte al in 1815 kocht had fan Berend Wouters (1760-1816) en syn frouw. Bofenstaande molen betreft trouwes molen ‘’De Hen’’ welke in 1734 bouwt was foar de seepsieder Berend Wouters (1709-1750).
We salle oans ferder mar nyt te feul ferdiepe in’t onroerend goed fan de Looxma’s al hoe wel ut seer interessante informàsie oplefert.
Werom kommend op de Looxmagracht is opfallend de kademuur welke momenteel un groate restauràsie ondergaat. Disse kademuur is un ryksmonument fanweche ’t feit dat disse opbouwt is út gemetselde trogmuurkes útfoert in gele bakstiën met un strek aan de bofenkant tussen yseren profielen en un hoekprofiel op de walkant. Met un strek wurdt bedoëlt de lange kant fan de bakstiën. De monumentale kademuur welke fan de Stúferse brùgge tot de húdige Koaninginnebrùgge loopt, is omstreeks ut begin fan de negentiende eeuw aanleit ter ferfanging fan de bestaande houten kademuur.
Ut plak wer nou de Koaninginnebrùgge te fyn,n is, ston destiëds de Liwadder piëp welke onderdeel was fan de foarmaliche festingswerken, later (c.a. 1837) toen hyr un houten brùgge aanleit wurdde, hete disse de Liwadderbrugge. De Koaninginnebrugge wurdde in 1885 bouwt en wurdde earst Wilhelminabrùgge noemt, nadat in 1898 Wilhelmina inhuldigt was as koaningin, kwam de brùgge koaninginnebrug te heten. Bysonder aan disse brùgge is dat ut un draaiend wegdek het, mar noch mar selden opent wurdt.
De groan werop we de húdige bebouwing fan de Looxmagracht e.o. siën, wurdde omstreeks 1863 aankocht fan de familie Looxma. Enkele jaren hyrna wurdt begon,n met de aanlech fan de Looxmastraten. At we siën naar ut bouwjaar fan de woaning Looxmagracht 1 is dit folches ut kadaster in 1880 bouwt, krek as de Loge fan de frijmetselaars welke ok bouwt is in 1880 en op 16 april 1881 as tempel ingewijden is. Folches ut gemeente archief was’t toen een fan de earste gebouwen aan de bútenkant fan de stadsgracht. In 1938 wurdde dit gebouw oferiges fan un nieuw en uniek interieur foarsiën naar un ontwerp fan architect H.A.J. Baanders. Nou we aan ut end fan disse kuier komen binne, realiseer ik my dat we meer ingaan binne op de historische achtergroan fan de Looxmagracht, dan dat we de bebouwing besproken hewwe, úteraard gaan we dèr un folchende keer met ferder.